Hematologia to nauka o krwi i jej zaburzeniach. Jej nazwa pochodzi od greckiego słowa haîma, oznaczającego krew. Hematolodzy to specjaliści, którzy są ekspertami w dziedzinie krwi i szpiku kostnego. Ich praca polega na zapewnieniu opieki klinicznej w szpitalu, przeprowadzaniu testów i analizowaniu próbek w laboratorium. Kiedy warto się do nich zgłosić i jakiej pomocy oczekiwać?

Jakie badania wykonuje hematolog?

Badania krwi pomagają zdiagnozować i ocenić różne zaburzenia. Testy mogą być przeprowadzone w celu ustalenia przyczyny zbyt dużej lub małej liczby czerwonych krwinek – stanu, który jest znany jako anemia. Mogą również znaleźć przyczynę nieodpowiedniej ilości białych krwinek – zaburzenie to określane jest jako leukopenia. Hematolog może również ujawnić powody ubytku płytek krwi. Są to fragmenty komórek, które tworzą skrzepy i zatrzymują krwawienie. Ten stan nazywa się małopłytkowością.

Choroby takie jak białaczka i różne inne zaburzenia krwi mogą powodować te nieprawidłowości krwi. Można również przeprowadzić testy, aby monitorować reakcję na leczenie lub określić, jak daleko rozwinęły się niektóre chłoniaki lub nowotwory. Oddział hematologii zajmuje się również badaniem i leczeniem anemii sierpowatokrwinkowej, hemofilią, powikłaniami transfuzji krwi i złośliwymi chorobami krwinek.

Warto zdawać sobie sprawę z tego, że rak krwi jest piątym najczęściej występującym nowotworem w Europie. Obecnie znanych jest ponad 100 różnych rodzajów raka krwi. Dlatego regularne badania morfologiczne są tak ważne i mogą uratować życie.

Powody, przez które może być konieczna wizyta u hematologa

Niektóre schorzenia leczone przez hematologów to:

• niedokrwistości (niedobór żelaza, anemia sierpowata i niedokrwistość po urazach);
• zwłóknienie szpiku;
• białaczka;
• zaburzenia płytek krwi i krwawienia (takie jak hemofilia i choroba von Willebranda);
• talasemia;
• szpiczak mnogi.

Typowe procedury hematologiczne

Usługi transfuzji krwi

Transfuzja krwi ma miejsce, gdy do ciała zostaje wprowadzona krew od dawcy, który oddał ją do celów medycznych. Hematolog upewni się, że krew, którą przetacza, jest perfekcyjnie dobrana do konkretnej osoby. Zrobi to, sprawdzając, czy jest to właściwa grupa krwi i analizując inne czynniki, takie jak np. gęstość czy zasobność krwi.

Zabieg ten wykonuje się wtedy, gdy ma się niską liczbę czerwonych krwinek. Taki stan może pojawić się z kilku powodów, a wśród nich najpowszechniejszymi są anemia sierpowata lub rodzaj raka, który wpływa na wytwarzanie i działanie erytrocytów. Transfuzje krwi są również stosowane, gdy uraz powoduje poważne krwawienie – takie przypadki mogą obejmować poród, wypadek lub operację.

Leczenie hematoonkologiczne

Hematoonkologia to diagnostyka i terapia nowotworów krwi. W wielu przypadkach leczeniem chłoniaka, szpiczaka i białaczki jest chemioterapia, której celem jest powstrzymanie szybkiego wzrostu i podziałów komórek rakowych. Ponadto niektórzy pacjenci mogą być również leczeni radioterapią – to rozwiązanie wykorzystujące promieniowanie do zabijania komórek rakowych.

Rak krwi jest najczęstszym rodzajem nowotworu dziecięcego, ale ryzyko jego pojawienia wzrasta wraz z wiekiem – prawie 40 procent osób, u których został zdiagnozowany, ma 75 lat lub więcej. U zdecydowanej większości pacjentów leczenie hematoonkologiczne łagodzi objawy, poprawia komfort życia, a u niektórych nawet całkowicie niweluje chorobę.